Khám phá 10 thuật ngữ container logistics thiết yếu. Cẩm nang sổ tay khách hàng vận tải giúp bạn hiểu rõ hợp đồng vận chuyển, nắm vững FCL LCL TEU Incoterms và tránh các chi phí phát sinh không đáng có.
Ngôn Ngữ của Thương Mại Toàn Cầu
Đối với khách hàng lần đầu tham gia vào chuỗi cung ứng hoặc doanh nghiệp muốn mở rộng thị trường xuất nhập khẩu, lĩnh vực vận tải container thường phức tạp bởi hàng loạt thuật ngữ container logistics chuyên ngành. Việc thiếu hiểu biết về các thuật ngữ này có thể dẫn đến hiểu lầm trong hợp đồng vận chuyển, phát sinh chi phí không mong muốn, và làm chậm trễ lịch trình giao hàng. Sổ tay khách hàng vận tải này sẽ giúp giải mã 10 thuật ngữ cốt lõi, biến ngôn ngữ logistics thành thông tin kinh doanh rõ ràng.
Nắm vững các thuật ngữ này là bước đầu tiên để kiểm soát chi phí và rủi ro trong thương mại quốc tế.
1. TEU (Twenty-foot Equivalent Unit)
- Định nghĩa: Là đơn vị đo lường tiêu chuẩn dùng để tính toán năng lực của tàu, cảng và khối lượng hàng hóa vận chuyển. 1 TEU tương đương với thể tích của một container 20 feet tiêu chuẩn.
- Ý nghĩa: Giúp nhà quản lý so sánh năng lực vận tải và tính toán chi phí. Ví dụ, một container 40 feet được tính là 2 TEU.
2. FCL (Full Container Load)
- Định nghĩa: Chỉ việc thuê toàn bộ một container để vận chuyển hàng hóa, bất kể container đó có được chất đầy hay không.
- Ý nghĩa: FCL thường phù hợp với các lô hàng có khối lượng lớn, giúp hàng hóa được niêm phong và vận chuyển trực tiếp đến đích, giảm thiểu rủi ro hư hỏng do xếp dỡ chung. Chi phí cố định cho một container là yếu tố chính cần tính toán.
3. LCL (Less than Container Load)
- Định nghĩa: Chỉ việc vận chuyển lô hàng có khối lượng nhỏ, không đủ để lấp đầy một container. Hàng hóa của bạn sẽ được gom chung (consolidate) với hàng hóa của các chủ hàng khác để lấp đầy container.
- Ý nghĩa: LCL là giải pháp tiết kiệm chi phí cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ, nhưng đòi hỏi thời gian lâu hơn do quá trình gom hàng và dỡ hàng tại các trạm trung chuyển (CFS – Container Freight Station).
4. CFS (Container Freight Station)
- Định nghĩa: Là kho bãi, trạm trung chuyển nơi hàng hóa LCL được tập kết để gom hàng (consolidation) hoặc tách hàng (de-consolidation) trước hoặc sau khi vận chuyển bằng container.
- Ý nghĩa: CFS là nơi mà trách nhiệm và chi phí xếp dỡ hàng hóa thường được tính vào hợp đồng LCL. Việc hiểu rõ vị trí và thời gian xử lý tại CFS giúp quản lý lịch trình.
5. Demurrage
- Định nghĩa: Là khoản phí phạt tính bằng ngày mà chủ hàng phải trả cho Hãng Tàu nếu container rỗng (sau khi đã được dỡ hàng ra) bị giữ lại cảng quá thời gian quy định (thường là 3-7 ngày, gọi là Free Time).
- Ý nghĩa: Demurrage là chi phí tài chính phát sinh nếu quy trình rút hàng tại cảng của bạn bị chậm trễ do thủ tục hải quan hoặc giấy tờ.
6. Detention
- Định nghĩa: Là khoản phí phạt tính bằng ngày mà chủ hàng phải trả cho Hãng Tàu nếu container (đã lấy hàng từ cảng) bị giữ lại kho bãi hoặc nhà máy của chủ hàng quá thời gian quy định cho việc trả container rỗng về cảng.
- Ý nghĩa: Detention là chi phí phát sinh nếu quy trình dỡ hàng tại kho của bạn diễn ra quá lâu. Việc quản lý thời gian và quy trình dỡ hàng là cần thiết để tránh phí này.
7. CY (Container Yard)
- Định nghĩa: Là bãi tập kết container, nơi container đã được chất đầy hàng (FCL) được lưu trữ trước khi được chất lên tàu hoặc sau khi được dỡ xuống tàu.
- Ý nghĩa: CY là nơi chính để bàn giao container FCL. Sổ tay khách hàng vận tải cần biết chính xác địa điểm CY để theo dõi vị trí hàng hóa.
8. Gross Weight (Trọng Lượng Tổng)
- Định nghĩa: Là tổng trọng lượng của cả hàng hóa bên trong và khối lượng vỏ container (Tare Weight).
- Ý nghĩa: Trọng lượng tổng là con số được sử dụng để tính toán tải trọng cho phép (VGM – Verified Gross Mass) theo quy định an toàn quốc tế. Việc khai báo Gross Weight chính xác là trách nhiệm pháp lý của chủ hàng.
9. Shipper (Người Gửi Hàng)
- Định nghĩa: Là bên được liệt kê trên Vận đơn (Bill of Lading – B/L) hoặc hợp đồng vận chuyển, chịu trách nhiệm chuẩn bị hàng hóa và cung cấp thông tin cần thiết.
- Ý nghĩa: Shipper phải chịu trách nhiệm về tính chính xác của hàng hóa, đóng gói và tuân thủ các quy định vận chuyển quốc tế.
10. Incoterms (International Commercial Terms)
- Định nghĩa: Là bộ quy tắc quốc tế xác định rõ trách nhiệm, chi phí và rủi ro liên quan đến việc vận chuyển hàng hóa từ người bán sang người mua.
- Ý nghĩa: Incoterms (như minh họa trong Hình 2) là nền tảng của mọi hợp đồng mua bán quốc tế. Ví dụ, điều khoản FOB (Free On Board) quy định rủi ro chuyển giao khi hàng hóa qua lan can tàu, còn điều khoản DDP (Delivered Duty Paid) quy định người bán chịu toàn bộ chi phí và rủi ro cho đến khi hàng đến kho của người mua.
Từ Thuật Ngữ Đến Quyết Định Tài Chính
Nắm vững 10 thuật ngữ container logistics cốt lõi này là điều kiện tiên quyết để tham gia vào thị trường thương mại quốc tế. Là sổ tay khách hàng vận tải, việc hiểu rõ sự khác biệt giữa FCL LCL TEU Incoterms và các loại phí phát sinh (Demurrage/Detention) sẽ giúp bạn hiểu rõ hợp đồng vận chuyển, đàm phán cước phí hiệu quả hơn, và đưa ra các quyết định logistics chiến lược, từ đó tối ưu hóa chi phí và rủi ro cho doanh nghiệp.